EDUKACJA PRAWNA – EMERYTURA

gru 18, 2023

Emerytura to comiesięczne świadczenie pieniężne przysługujące ubezpieczonemu, za przepracowanie określonej liczby lat lup po osiągnięciu określonego wieku.

PODSTAWA PRAWNA

  • Ustawa z dnia 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych
  • Rozporządzenie Ministra Pracy i Polityki Społecznej z dnia 11 października 2011 r. w sprawie postępowania o świadczenia emerytalno-rentowe
  • Ustawa z dnia 17 lutego 2005 r. o informatyzacji działalności podmiotów realizujących zadania publiczne
  • Rozporządzenie Prezesa Rady Ministrów z dnia 14 września 2011 r. w sprawie sporządzania i doręczania dokumentów elektronicznych oraz udostępniania formularzy, wzorów i kopii dokumentów elektronicznych

Emerytura dla osób urodzonych przed 1 stycznia 1949 r

1. Emerytura w wieku powszechnym dla urodzonych przed 1 stycznia 1949 r.

KOGO DOTYCZY?

Osoby urodzonej przed 1 stycznia 1949 r., tj.:

JAKIE DOKUMENTY SĄ WYMAGANE?

KIEDY ZŁOŻYĆ DOKUMENTY?

Nie wcześniej niż na 30 dni przed spełnieniem ostatniego z warunków wymaganych do przyznania świadczenia. Jeżeli wniosek zostanie złożony wcześniej, organ rentowy wyda decyzję o odmowie prawa do świadczenia, wskazując, które warunki nie zostały spełnione. Jeżeli wniosek zostanie złożony w kolejnych miesiącach po spełnieniu warunków do emerytury, prawo do świadczenia zostanie ustalone od miesiąca zgłoszenia wniosku.

2.     Emerytura obliczona wg zreformowanych zasad, dla osób kontynuujących ubezpieczenia emerytalne i rentowe

KOGO DOTYCZY?

Osoby urodzonej przed 1 stycznia 1949 r., tj.:

która:

  • powszechny wiek emerytalny osiągnęła po 31 grudnia 1998 r.
  • po osiągnięciu powszechnego wieku emerytalnego wskazanego powyżej kontynuowała ubezpieczenia emerytalne i rentowe
  • wystąpiła z wnioskiem o emeryturę z tytułu ukończenia powszechnego wieku emerytalnego po 31 grudnia 2008 r.
  • zgłosi wniosek o obliczenie emerytury według nowych zasad (patrz punkt 3 wniosku o emeryturę EMP)

JAKIE DOKUMENTY SĄ WYMAGANE?

KIEDY ZŁOŻYĆ DOKUMENTY?

Nie wcześniej niż na 30 dni przed spełnieniem ostatniego z warunków wymaganych do przyznania świadczenia. Jeżeli wniosek zostanie złożony w kolejnych miesiącach po spełnieniu warunków do emerytury, prawo do świadczenia zostanie ustalone od miesiąca zgłoszenia wniosku.

GDZIE I W JAKI SPOSÓB ZŁOŻYĆ DOKUMENTY?

Wniosek można złożyć:

  • osobiście lub przez pełnomocnika w dowolnej jednostce organizacyjnej ZUS(pisemnie lub ustnie do protokołu)
  • za pośrednictwem: operatora pocztowego, polskiego urzędu konsularnego
  • w formie dokumentu elektronicznego przez PUE.

3.     Emerytura górnicza dla urodzonych przed 1 stycznia 1949 r.

KOGO DOTYCZY?

Osoby:

  • urodzonej przed 1 stycznia 1949 r., która przed 1 stycznia 2009 r. spełniła następujące warunki:
    • ukończyła 55 lat i udowodniła okres pracy górniczej wynoszący, łącznie z okresami pracy równorzędnej i okresami zaliczanymi do pracy górniczej, co najmniej 20 lat dla kobiet i 25 lat dla mężczyzn, w tym co najmniej 5 lat pracy górniczej
    • ukończyła 50 lat i udowodniła okres pracy górniczej wynoszący, łącznie z okresami pracy równorzędnej i okresami zaliczanymi do pracy górniczej, co najmniej 20 lat dla kobiet i 25 lat dla mężczyzn, w tym co najmniej 15 lat pracy górniczej

albo

  • urodzonej  przed 1 stycznia 1949 r., która spełniła następujące warunki:
    • ukończyła 55 lat i udowodniła okres pracy górniczej wynoszący, łącznie z okresami pracy równorzędnej, co najmniej 20 lat dla kobiet i 25 lat dla mężczyzn w tym co najmniej 10 lat pracy górniczej
    • ukończyła 50 lat i udowodniła okres pracy górniczej wynoszący, łącznie z okresami pracy równorzędnej, co najmniej 20 lat dla kobiet i 25 lat dla mężczyzn w tym co najmniej 15 lat pracy górniczej
    • bez względu na wiek i zajmowane stanowisko, która wykonywała pracę górniczą pod ziemią stale i w pełnym wymiarze czasu pracy przez okres co najmniej 25 lat.

JAKIE DOKUMENTY SĄ WYMAGANE?

KIEDY ZŁOŻYĆ DOKUMENTY?

Nie wcześniej niż na 30 dni przed spełnieniem warunków do przyznania świadczenia lub zamierzonym terminem przejścia na emeryturę.

GDZIE I W JAKI SPOSÓB ZŁOŻYĆ DOKUMENTY?

Wniosek można złożyć:

  • osobiście lub przez pełnomocnika w dowolnej jednostce organizacyjnej ZUS(pisemnie lub ustnie do protokołu)
  • za pośrednictwem: operatora pocztowego, płatnika składek, polskiego urzędu konsularnego
  • w formie dokumentu elektronicznego przez PUE.

 


Emerytura dla osób urodzonych po 31 grudnia 1948 r.

 

1. Emerytura w wieku powszechnym dla urodzonych po 31 grudnia 1948 r.

KOGO DOTYCZY?

Osoby urodzonej po 31 grudnia 1948 r. która:

  • osiągnęła powszechny wiek emerytalny wynoszący co najmniej 60 lat dla kobiet i co najmniej 65 lat dla mężczyzn
  • podlegała ubezpieczeniom emerytalnemu i rentowym  przynajmniej  1 dzień,  np. jako pracownik, osoba prowadząca działalność pozarolniczą, a także osoby, która przed wejściem w życie ustawy podlegała ubezpieczeniu społecznemu lub zaopatrzeniu emerytalnemu (warunek ten nie jest spełniony przez osoby, które podlegały wyłącznie ubezpieczeniu społecznemu rolników w KRUS).

JAKIE DOKUMENTY SĄ WYMAGANE?

W przypadku wniosku

Jeżeli wniosek został złożony bez oświadczenia, można samo oświadczenie dostarczyć do ZUS:

KIEDY ZŁOŻYĆ DOKUMENTY?

Nie wcześniej niż na 30 dni przed spełnieniem ostatniego z warunków wymaganych do przyznania świadczenia. Jeżeli wniosek zostanie złożony wcześniej, organ rentowy wyda decyzję o odmowie prawa do świadczenia wskazując, które warunki nie zostały spełnione. Jeżeli wniosek zostanie złożony w kolejnych miesiącach po spełnieniu warunków do emerytury, prawo do świadczenia zostanie ustalone od miesiąca zgłoszenia wniosku.

GDZIE I W JAKI SPOSÓB ZŁOŻYĆ DOKUMENTY?

Wniosek można złożyć:

  • osobiście lub przez pełnomocnika w dowolnej jednostce organizacyjnej ZUS(pisemnie lub ustnie do protokołu)
  • za pośrednictwem: operatora pocztowego, polskiego urzędu konsularnego
  • w formie dokumentu elektronicznego przez PUE.

 

2.  Okresowa emerytura kapitałowa

KOGO DOTYCZY?

Kobiety urodzonej po 31 grudnia 1948 r., która:

  • jest członkiem OFE
  • ukończyła powszechny wiek emerytalny wynoszący co najmniej 60 lat
  • ma ustalone prawo do powszechnej emerytury
  • zgromadziła kwotę środków zewidencjonowanych na subkoncie, ustaloną na ostatni dzień miesiąca poprzedzającego miesiąc, od którego zostanie przyznana emerytura, równą co najmniej dwudziestokrotności kwoty dodatku pielęgnacyjnego.

JAKIE DOKUMENTY SĄ WYMAGANE?

Złożenie wniosku o powszechną emeryturę jest równoznaczne ze złożeniem wniosku o okresową emeryturę kapitałową.

KIEDY ZŁOŻYĆ DOKUMENTY?

Nie wcześniej niż na 30 dni przed spełnieniem ostatniego z warunków wymaganych do przyznania świadczenia. Jeżeli wniosek zostanie złożony wcześniej, organ rentowy wyda decyzję o odmowie prawa do świadczenia, wskazując, które warunki nie zostały spełnione. Jeżeli wniosek zostanie złożony w kolejnych miesiącach po spełnieniu warunków do emerytury, prawo do świadczenia zostanie ustalone od miesiąca zgłoszenia wniosku.

GDZIE I W JAKI SPOSÓB ZŁOŻYĆ DOKUMENTY?

Wniosek można złożyć:

  • osobiście lub przez pełnomocnika w dowolnej jednostce organizacyjnej ZUS(pisemnie lub ustnie do protokołu)
  • za pośrednictwem: operatora pocztowego, polskiego urzędu konsularnego
  • w formie dokumentu elektronicznego przez PUE.

 

3. Emerytura z tytułu zatrudnienia w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze

 KOGO DOTYCZY?

Osoby:

albo

  • urodzonej po 31 grudnia 1948 r., która nie przystąpiła do OFE lub złoży wniosek o przekazanie środków zgromadzonych na rachunku w OFE za pośrednictwem ZUS na dochody budżetu państwa oraz osiągnęła obniżony wiek emerytalny i przed 1 stycznia 1999 r. spełniła warunki:
    • udowodniła okresy składkowe i nieskładkowe wynoszące co najmniej 20 lat kobieta i 25 lat mężczyzna
    • udowodniła wymagany okres pracy w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze bądź co najmniej 5 lat pracy górniczej wykonywanej stale i w pełnym wymiarze czasu pracy pod ziemią/ na odkrywce w kopalniach siarki i węgla brunatnego oraz kopalniach otworowych siarki (w tym drugim przypadku wiek emerytalny wynoszący 60 lat dla kobiet i 65 lat dla mężczyzn obniża się o 6 miesięcy za każdy rok pracy górniczej wykonywanej stale i w pełnym wymiarze czasu pracy, jednak nie więcej niż o 15 lat, w celu ustalenia wieku emerytalnego uwzględnia się okresy pracy górniczej przebyte także po 31 grudnia 1998 r.).

JAKIE DOKUMENTY SĄ WYMAGANE?

KIEDY ZŁOŻYĆ DOKUMENTY?

Nie wcześniej niż na 30 dni przed spełnieniem warunków do przyznania świadczenia lub zamierzonym terminem przejścia na emeryturę. Jeżeli wniosek zostanie złożony wcześniej, organ rentowy wyda decyzję o odmowie prawa do świadczenia wskazując, które warunki nie zostały spełnione. Jeżeli wniosek zostanie złożony w kolejnych miesiącach po spełnieniu warunków do emerytury, prawo do świadczenia zostanie ustalone od miesiąca zgłoszenia wniosku.

GDZIE I W JAKI SPOSÓB ZŁOŻYĆ DOKUMENTY?

Wniosek można złożyć:

  • osobiście lub przez pełnomocnika w dowolnej jednostce organizacyjnej ZUS(pisemnie lub ustnie do protokołu)
  • za pośrednictwem: operatora pocztowego, polskiego urzędu konsularnego
  • w formie dokumentu elektronicznego przez PUE.

4.  Emerytura z tytułu wykonywania działalności twórczej lub artystycznej

KOGO DOTYCZY?

Osoby:

urodzonej po 31 grudnia 1948 r., a przed 1 stycznia 1969 r., która warunki dotyczące wieku, okresu zatrudnienia i działalności twórczej lub artystycznej spełniła do 31 grudnia 2008 r.,

albo

urodzonej po 31 grudnia 1948 r., która warunki dotyczące okresu zatrudnienia i działalności twórczej lub artystycznej spełniła na 1 stycznia 1999 r.,

jeżeli:

  • osiągnęła wiek emerytalny odpowiedni dla danego rodzaju działalności twórczej lub artystycznej wynoszący dla:
    • tancerza, akrobaty, gimnastyka, ekwilibrysty, kaskadera – 40 lat dla kobiet i 45 lat dla mężczyzn
    • solisty wokalisty, muzyka grającego na instrumentach dętych, tresera zwierząt drapieżnych – 45 lat dla kobiet i 50 lat dla mężczyzn
    • artysty chóru, żonglera, komika cyrkowego, aktora teatru lalek – 50 lat dla kobiet i 55 lat dla mężczyzn
    • aktorki, dyrygentki – 55 lat
    • muzyka grającego na instrumentach smyczkowych, perkusyjnych oraz klawiszowych, operatora obrazu filmowego, fotografika – 55 lat dla kobiet i 60 lat dla mężczyzn
  • udowodniła okres zatrudnienia co najmniej 20 lat kobieta i 25 lat mężczyzna
  • udowodniła co najmniej 15 lat działalności twórczej lub artystycznej
  • nie przystąpiła do OFE lub złoży wniosek o przekazanie środków zgromadzonych na rachunku w OFE za pośrednictwem ZUS na dochody budżetu państwa.

JAKIE DOKUMENTY SĄ WYMAGANE?

  • EMP wniosek o emeryturę– pobierz ze strony www.zus.pl lub zaloguj się do Platformy Usług Elektronicznych ZUS (PUE), by złożyć wniosek elektronicznie. Formularz wniosku jest również dostępny w punkcie informacyjnym w sali obsługi klientów, w każdej jednostce organizacyjnej ZUS
  • informacja o okresach składkowych i nieskładkowych
  • dokumenty potwierdzające okresy: pracy/ prowadzenia działalności pozarolniczej/ służby wojskowej/ pobierania zasiłku dla bezrobotnych/ urlopu wychowawczego/ nauki w szkole wyższej
  • dokumenty potwierdzające okresy wykonywania działalności twórczej lub artystycznej:
    • okoliczność działalności twórczej i artystycznej wykonywanej stale i w pełnym wymiarze czasu pracy dla pracownika twórcy lub artysty stwierdza pracodawca w świadectwie pracy
    • twórcy i artyści wykonujący swój zawód w ramach działalności pozarolniczej przedkładają decyzję Komisji do Spraw Zaopatrzenia Emerytalnego Twórców określającą rodzaj działalności i dzień jej rozpoczęcia. Istotny jest również okres, za jaki opłacone zostały składki na ubezpieczenie społeczne twórców. Nie wystarczy wykonywanie działalności twórczej lub artystycznej, żeby z jej tytułu być objętym ubezpieczeniami emerytalnym i rentowym. Uznanie działalności za twórczą lub artystyczną i ustalenie daty jej rozpoczęcia następuje w formie decyzji Komisji do Spraw Zaopatrzenia Emerytalnego Twórców
  • dokumenty potwierdzające osiągane wynagrodzenie.

KIEDY ZŁOŻYĆ DOKUMENTY?

Nie wcześniej niż na 30 dni przed spełnieniem warunków do przyznania świadczenia lub zamierzonym terminem przejścia na emeryturę. Jeżeli wniosek zostanie złożony wcześniej, organ rentowy wyda decyzję o odmowie prawa do świadczenia wskazując, które warunki nie zostały spełnione. Jeżeli wniosek zostanie złożony w kolejnych miesiącach po spełnieniu warunków do emerytury, prawo do świadczenia zostanie ustalone od miesiąca zgłoszenia wniosku.

GDZIE I W JAKI SPOSÓB ZŁOŻYĆ DOKUMENTY?

Wniosek można złożyć:

  • osobiście lub przez pełnomocnika w dowolnej jednostce organizacyjnej ZUS(pisemnie lub ustnie do protokołu)
  • za pośrednictwem: operatora pocztowego, polskiego urzędu konsularnego
  • w formie dokumentu elektronicznego przez PUE

5. Emerytura górnicza dla urodzonych po 31 grudnia 1948 r.

KOGO DOTYCZY?

Osoby, która nie przystąpiła do OFE lub złoży wniosek o przekazanie środków zgromadzonych na rachunku w OFE za pośrednictwem ZUS na dochody budżetu państwa oraz

  • przed 1 stycznia 2009 r.:
    • ukończyła 55 lat i udowodniła okres pracy górniczej wynoszący, łącznie z okresami pracy równorzędnej i okresami zaliczanymi do pracy górniczej, co najmniej 20 lat dla kobiet i 25 lat dla mężczyzn, w tym co najmniej 5 lat pracy górniczej
    • ukończyła 50 lat i udowodniła okres pracy górniczej wynoszący, łącznie z okresami pracy równorzędnej i okresami zaliczanymi do pracy górniczej, co najmniej 20 lat dla kobiet i 25 lat dla mężczyzn, w tym co najmniej 15 lat pracy górniczej
    • bez względu na wiek i zajmowane stanowisko, która wykonywała pracę górniczą pod ziemią stale i w pełnym wymiarze czasu pracy przez okres co najmniej 25 lat

(w przypadku pracownika konieczne jest również rozwiązanie stosunku pracy, które może nastąpić po 31 grudnia 2008 r.)

albo

  • która:
    • ukończyła 55 lat i udowodniła okres pracy górniczej wynoszący, łącznie z okresami pracy równorzędnej, co najmniej 20 lat dla kobiet i 25 lat dla mężczyzn, w tym co najmniej 10 lat pracy górniczej
    • ukończyła 50 lat i udowodniła okres pracy górniczej wynoszący, łącznie z okresami pracy równorzędnej, co najmniej 20 lat dla kobiet i 25 lat dla mężczyzn,  w tym co najmniej 15 lat pracy górniczej
    • bez względu na wiek i zajmowane stanowisko, która wykonywała pracę górniczą pod ziemią stale i w pełnym wymiarze czasu pracy przez okres co najmniej 25 lat.

JAKIE DOKUMENTY SĄ WYMAGANE?

KIEDY ZŁOŻYĆ DOKUMENTY?

Nie wcześniej niż na 30 dni przed spełnieniem warunków do przyznania świadczenia lub zamierzonym terminem przejścia na emeryturę.  Jeżeli wniosek zostanie złożony wcześniej, organ rentowy wyda decyzję o odmowie prawa do świadczenia, wskazując, które warunki nie zostały spełnione. Jeżeli wniosek zostanie złożony w kolejnych miesiącach po spełnieniu warunków do emerytury, prawo do świadczenia zostanie ustalone od miesiąca zgłoszenia wniosku.

GDZIE I W JAKI SPOSÓB ZŁOŻYĆ DOKUMENTY?

Wniosek można złożyć:

  • osobiście lub przez pełnomocnika w dowolnej jednostce organizacyjnej ZUS(pisemnie lub ustnie do protokołu)
  • za pośrednictwem: operatora pocztowego, płatnika składek, polskiego urzędu konsularnego
  • w formie dokumentu elektronicznego przez PUE.

 

6. Emerytura w obniżonym wieku z tytułu pracy górniczej

KOGO DOTYCZY?

Osoby, która nie przystąpiła do OFE lub złoży wniosek o przekazanie środków zgromadzonych na rachunku w OFE za pośrednictwem ZUS na dochody budżetu państwa oraz spełniła następujące warunki:

  1. urodziła się po 31 grudnia 1948 r., a przed 1 stycznia 1969 r., i na 31 grudnia 2008 r.
  • udowodniła co najmniej 5 lat pracy górniczej wykonywanej stale i w pełnym wymiarze czasu pracy pod ziemią/ na odkrywce w kopalniach siarki i węgla brunatnego oraz kopalniach otworowych siarki
  • udowodniła okresy składkowe i nieskładkowe wynoszące dla kobiet 20 lat i dla mężczyzn 25 lat
  • ukończyła wiek emerytalny obniżony w stosunku do wieku 60 lat dla kobiet i 65 lat dla mężczyzn o 6 miesięcy za każdy rok pracy górniczej wykonywanej stale i w pełnym wymiarze czasu pracy, jednak nie więcej niż o 15 lat

albo

  1. urodziła się po 31 grudnia 1948 r. i:
  • na 1 stycznia 1999 r. udowodniła co najmniej 5 lat pracy górniczej wykonywanej stale i w pełnym wymiarze czasu pracy pod ziemią/ na odkrywce w kopalniach siarki i węgla brunatnego oraz kopalniach otworowych siarki oraz okresy składkowe i nieskładkowe wynoszące co najmniej dla kobiet 20 lat i dla mężczyzn 25 lat
  • ukończyła wiek emerytalny obniżony w stosunku do wieku 60 lat dla kobiet i 65 lat dla mężczyzn o 6 miesięcy za każdy rok pracy górniczej wykonywanej stale i w pełnym wymiarze czasu pracy, jednak nie więcej niż o 15 lat

W celu ustalenia obniżonego wieku emerytalnego uwzględnia się okresy pracy górniczej przebyte także po 31 grudnia 1998 r.

JAKIE DOKUMENTY SĄ WYMAGANE?

KIEDY ZŁOŻYĆ DOKUMENTY?

Nie wcześniej niż na 30 dni przed spełnieniem warunków do przyznania świadczenia lub zamierzonym terminem przejścia na emeryturę. Jeżeli wniosek zostanie złożony wcześniej, organ rentowy wyda decyzję o odmowie prawa do świadczenia, wskazując, które warunki nie zostały spełnione. Jeżeli wniosek zostanie złożony w kolejnych miesiącach po spełnieniu warunków do emerytury, prawo do świadczenia zostanie ustalone od miesiąca zgłoszenia wniosku.

GDZIE I W JAKI SPOSÓB ZŁOŻYĆ DOKUMENTY?

Wniosek można złożyć:

  • osobiście lub przez pełnomocnika w dowolnej jednostce organizacyjnej ZUS(pisemnie lub ustnie do protokołu)
  • za pośrednictwem: operatora pocztowego, płatnika składek, polskiego urzędu konsularnego
  • w formie dokumentu elektronicznego przez PUE.

7. Emerytura nauczycielska bez względu na wiek

KOGO DOTYCZY?

Nauczyciela, ur. po dniu 31 grudnia 1948 r. a przed dniem 1 stycznia 1969 r., który nie ukończył wieku 60 lat – kobieta i 65 lat – mężczyzna, a spełnił łącznie poniżej wymienione warunki:

  1. do dnia 31 grudnia 2008 r. udowodnił

albo

  • 25 lat okresów składkowych i nieskładkowych, w tym 20 lat pracy nauczycielskiej wykonywanej co najmniej w połowie obowiązującego wymiaru zajęć w szkolnictwie specjalnym jako nauczyciel szkół, placówek, zakładów specjalnych oraz poprawczych i schronisk dla nieletnich.
  1. nie przystąpił do OFE lub zgłosi wniosek o przekazanie środków zgromadzonych na rachunku w otwartym funduszu emerytalnym, za pośrednictwem ZUS, na dochody budżetu państwa (jeśli przystąpił do OFE)
  2. rozwiązał na swój wniosek stosunek pracy lub stosunek pracy:
  • zostanie rozwiązany z powodu całkowitej lub częściowej likwidacji szkoły albo w razie zmian organizacyjnych powodujących zmniejszenie liczby oddziałów w szkole lub zmian planu nauczania uniemożliwiających dalsze zatrudnianie nauczyciela w pełnym wymiarze zajęć,
  • wygaśnie z upływem sześciomiesięcznego okresu pozostawania w stanie nieczynnym bądź na skutek odmowy podjęcia pracy w razie zaistnienia możliwości przywrócenia nauczyciela do pracy w okresie pozostawania w stanie nieczynnym,
  • zostanie rozwiązany lub wygaśnie w przypadkach, gdy nie jest możliwe dalsze zatrudnienie w gimnazjum w związku ze zmianami organizacyjnymi powodującymi wygaszanie kształcenia w gimnazjach.

Prawo do emerytury nauczycielskiej przysługuje pod warunkiem rozwiązania wszystkich stosunków pracy w charakterze nauczyciela.

UWAGA!

Nauczyciele, którzy spełnią ww. warunki mogą przejść na emeryturę nauczycielską również po osiągnięciu:

  • wieku 60 lat dla kobiet i 65 lat dla mężczyzn przed 1 października 2017 r. (czyli przed dniem wejścia w życie ustawy obniżającej wiek), jeśli nie osiągnęli przed tym dniem podwyższonego wieku emerytalnego, albo
  • wieku 60 dla kobiet i 65 lat dla mężczyzn od 1 października 2017 r. do dnia 31 sierpnia 2018 r.

jeżeli wniosek o emeryt jeżeli wniosek o emeryturę zgłoszą do 31 sierpnia 2018 r. i rozwiążą (na swój wniosek lub wskutek wyżej wskazanych okoliczności)  stosunek pracy do 31 sierpnia 2018 r.

Emerytura dla tej grupy nauczycieli będzie obliczona na dotychczasowych zasadach.

JAKIE DOKUMENTY SĄ WYMAGANE?

KIEDY ZŁOŻYĆ DOKUMENTY?

Nie wcześniej niż na 30 dni przed spełnieniem ostatniego z warunków wymaganych do przyznania świadczenia.  Jeżeli wniosek zostanie złożony wcześniej, organ rentowy wyda decyzję o odmowie prawa do świadczenia, wskazując, które warunki nie zostały spełnione. Jeżeli wniosek zostanie złożony w kolejnych miesiącach po spełnieniu warunków do emerytury, prawo do świadczenia zostanie ustalone od miesiąca zgłoszenia wniosku. Przyznanie emerytury nauczycielskiej (obliczanej na tzw. dotychczasowych zasadach) możliwe jest, o ile wniosek o jej przyznanie zostanie zgłoszony przed ukończeniem powszechnego wieku emerytalnego. Od tej zasady istnieje wyjątek, który jest opisany w sekcji KOGO DOTYCZY tej karty usługi.

GDZIE I W JAKI SPOSÓB ZŁOŻYĆ DOKUMENTY?

Wniosek można złożyć:

  • osobiście lub przez pełnomocnika w dowolnej jednostce organizacyjnej ZUS(pisemnie lub ustnie do protokołu)
  • za pośrednictwem: operatora pocztowego, płatnika składek, polskiego urzędu konsularnego
  • w formie dokumentu elektronicznego przez PUE.

8. Emerytura dla pracowników opiekujących się dziećmi wymagającymi stałej opieki

KOGO DOTYCZY?

Osoby urodzonej po 31 grudnia 1948 r., która nie przystąpiła do OFE lub złoży wniosek o przekazanie środków zgromadzonych na rachunku w OFE za pośrednictwem ZUS na dochody budżetu państwa, opiekującej się dzieckiem wymagającym stałej opieki i do 31 grudnia 1998 r.:

  • udowodniła okres składkowy i nieskładkowy wynoszący co najmniej 20 lat kobieta i 25 lat mężczyzna
  • opiekowała się dzieckiem, które zostało uznane za całkowicie niezdolne do pracy i do samodzielnej egzystencji bez względu na przyczynę chorobową lub zostało uznane za całkowicie niezdolne do pracy z powodu określonych
    w przepisach stanów chorobowych (m.in. dysfunkcji kończyn, niedowładu, porażeń, upośledzenia umysłowego lub choroby psychicznej)
  • ostatnim ubezpieczeniem przed 1 stycznia 1999 r. było ubezpieczenie z tytułu pozostawania w stosunku pracy
  • udowodniła niemożność podjęcia pracy albo konieczność jej zaprzestania ze względu na stan zdrowia dziecka i konieczność sprawowania nad nim stałej (ciągłej) opieki.

Do uzyskania tej emerytury nie jest konieczne ukończenie określonego wieku emerytalnego.

JAKIE DOKUMENTY SĄ WYMAGANE?

KIEDY ZŁOŻYĆ DOKUMENTY?

  • Przed ukończeniem powszechnego wieku emerytalnego.
  • Prawo do świadczenia zostanie ustalone od miesiąca zgłoszenia wniosku.

GDZIE I W JAKI SPOSÓB ZŁOŻYĆ DOKUMENTY?

Wniosek można złożyć:

  • osobiście lub przez pełnomocnika w dowolnej jednostce organizacyjnej ZUS(pisemnie lub ustnie do protokołu)
  • za pośrednictwem: operatora pocztowego, płatnika składek, polskiego urzędu konsularnego
  • w formie dokumentu elektronicznego przez PUE.

 

9. Wcześniejsza emerytura obliczona według nowych zasad

KOGO DOTYCZY?

Osoby urodzonej po 31 grudnia 1948 r., która nie przystąpiła do OFE lub złoży wniosek o przekazanie środków zgromadzonych na rachunku w OFE za pośrednictwem ZUS na dochody budżetu państwa oraz osiągnęła obniżony wiek emerytalny i przed 1 stycznia 1999 r., spełniła warunki:

Wiek emerytalny wynoszący 60 lat dla kobiet i 65 lat dla mężczyzn obniża się o 6 miesięcy za każdy rok pracy górniczej wykonywanej stale i w pełnym wymiarze czasu pracy, jednak nie więcej niż o 15 lat.

W celu ustalenia wieku emerytalnego uwzględnia się okresy pracy górniczej przebyte także po 31 grudnia 1998 r.

JAKIE DOKUMENTY SĄ WYMAGANE

KIEDY ZŁOŻYĆ DOKUMENTY?

Nie wcześniej niż na 30 dni przed spełnieniem warunków do przyznania świadczenia lub zamierzonym terminem przejścia na emeryturę. Jeżeli wniosek zostanie złożony wcześniej, organ rentowy wyda decyzję o odmowie prawa do świadczenia wskazując, które warunki nie zostały spełnione. Jeżeli wniosek zostanie złożony w kolejnych miesiącach po spełnieniu warunków do emerytury, prawo do świadczenia zostanie ustalone od miesiąca zgłoszenia wniosku.

GDZIE I W JAKI SPOSÓB ZŁOŻYĆ DOKUMENTY?

Wniosek można złożyć:

  • osobiście lub przez pełnomocnika w dowolnej jednostce organizacyjnej ZUS(pisemnie lub ustnie do protokołu)
  • za pośrednictwem: operatora pocztowego, polskiego urzędu konsularnego
  • w formie dokumentu elektronicznego przez PUE.

 

10. Emerytura pomostowa

KOGO DOTYCZY?

  1. Osoby, która urodziła się po 31 grudnia 1948 r. i spełniła łącznie następujące warunki:
  2. osiągnęła wiek emerytalny – co najmniej 55 lat w przypadku kobiet i 60 lat w przypadku mężczyzn
  3. udowodniła okresy składkowe i nieskładkowe– co najmniej 20 lat dla kobiet i  25 lat dla mężczyzn
  4. przed 1 stycznia 1999 r. wykonywała prace w szczególnych warunkach (w szczególnym charakterze) wymienione w przepisach dotychczasowych lub prace w szczególnych warunkach (o szczególnym charakterze) wymienione w ustawie o emeryturach pomostowych
  5. po 31 grudnia 2008 r. wykonywała prace w szczególnych warunkach lub o szczególnym charakterze wymienione w ustawie o emeryturach pomostowych
  6. udowodniła co najmniej 15 lat pracy w szczególnych warunkach lub
    o szczególnym charakterze wymienionych powyżej w podpunktach 3 lub

albo

  1. osoby, która urodziła się po 31 grudnia 1948 r. i spełniła łącznie następujące warunki:
  2. udowodniła okresy składkowe i nieskładkowe wynoszące co najmniej 20 lat dla kobiet i 25 lat dla mężczyzn
  3. przed 1 stycznia 1999 r. wykonywała prace w szczególnych warunkach (w szczególnym charakterze) wymienione w przepisach dotychczasowych lub prace w szczególnych warunkach (o szczególnym charakterze) wymienione w ustawie o emeryturach pomostowych
  4. po 31 grudnia 2008 r. wykonywała prace w szczególnych warunkach lub o szczególnym charakterze wymienione w ustawie o emeryturach pomostowych​​​​​​

oraz

spełniła pozostałe warunki zróżnicowane w zależności od rodzaju wykonywanej pracy, tj.:

  • osoba wykonująca pracę w powietrzu, na statkach powietrznych jako personel pokładowy lub jako pilot/instruktor:

1) osiągnęła wiek wynoszący co najmniej 50 lat dla kobiet i 55 lat dla mężczyzn

2) udowodniła okres pracy na statkach powietrznych jako personel pokładowy lub jako pilot/instruktor, wynoszący co najmniej 15 lat

3) uzyskał zaświadczenie lekarza medycyny pracy o niezdolności do wykonywania pracy jako personel pokładowy lub jako pilot/instruktor

  • osoba wykonująca pracę w portach morskich przy przeładunku w ładowniach statku lub pracę operatorów żurawi wieżowych i dźwignic portowych albo stoczniowych

1) osiągnęła wiek co najmniej 55 lat

2) udowodniła okres pracy w portach morskich przy przeładunku w ładowniach statku lub pracy operatorów żurawi wieżowych i dźwignic portowych lub stoczniowych, wynoszący co najmniej 15 lat

1) osiągnęła wiek co najmniej 55 lat

2) udowodniła okres pracy w hutnictwie wymienionej w pkt 4–12 załącznika nr 1 do ustawy pomostowej, wynoszący co najmniej 15 lat

3) uzyskała zaświadczenie lekarza medycyny pracy o niezdolności do wykonywania prac wymienionych w pkt 4–12 załącznika nr 1 do ustawy pomostowej

  • osoba wykonująca prace: nurka, kesoniarza, w komorach hiperbarycznych, rybaka morskiego, bezpośrednio przy przetwórstwie, rozbiórce lub usuwaniu materiałów zawierających azbest:

1)   osiągnęła wiek wynoszący co najmniej 50 lat dla kobiet i 55 lat dla mężczyzn

2)   udowodniła okres pracy nurka, kesoniarza, w komorach hiperbarycznych, rybaka morskiego, bezpośrednio przy przetwórstwie, rozbiórce lub usuwaniu materiałów zawierających azbest, wynoszący co najmniej 10 lat

1) osiągnęła wiek wynoszący co najmniej 50 lat dla kobiet i 55 lat dla mężczyzn

2) udowodniła okres pracy jako maszynista pojazdów trakcyjnych wymienionych w pkt 5 załącznika nr 2 do ustawy pomostowej, wynoszący co najmniej 15 lat

3) uzyskała zaświadczenie lekarza medycyny pracy o niezdolności do wykonywania pracy jako maszynista pojazdów trakcyjnych

  • osoba pracująca jako członek zawodowych ekip ratownictwa górskiego:

1)   osiągnęła wiek wynoszący co najmniej 50 lat dla kobiet i 55 lat dla mężczyzn

2)   udowodniła okres pracy jako członek zawodowych ekip ratownictwa górskiego, wynoszący co najmniej 10 lat

1)   osiągnęła wiek wynoszący co najmniej 55 lat dla kobiet i co najmniej 60 lat dla mężczyzn

2)   udowodniła okres pracy górniczej wynoszący co najmniej 15 lat.

Prawo do emerytury pomostowej przysługuje również osobie, która nie wykonywała po 31 grudnia 2008 r. pracy w szczególnych warunkach lub o szczególnym charakterze, jeżeli na dzień 1 stycznia 2009 r. miała wymagany okres 15 lat pracy w szczególnych warunkach lub o szczególnym charakterze wymienionej w załącznikach do ustawy o emeryturach pomostowych oraz (przed 1 stycznia 2009 r. lub po 31 grudnia 2008r.) spełniła pozostałe warunki wymienione w pkt I ppkt 1, 2, 6 lub w odpowiednich podpunktach punktu II.

JAKIE DOKUMENTY SĄ WYMAGANE?

KIEDY ZŁOŻYĆ DOKUMENTY?

Nie wcześniej niż na 30 dni przed spełnieniem warunków do przyznania świadczenia lub zamierzonym terminem przejścia na emeryturę. Jeżeli wniosek zostanie złożony wcześniej, organ rentowy wyda decyzję o odmowie prawa do świadczenia, wskazując, które warunki nie zostały spełnione. Jeżeli wniosek zostanie złożony w kolejnych miesiącach po spełnieniu warunków do emerytury, prawo do świadczenia zostanie ustalone od miesiąca zgłoszenia wniosku.

GDZIE I W JAKI SPOSÓB ZŁOŻYĆ DOKUMENTY?

Wniosek można złożyć:

  • osobiście lub przez pełnomocnika w dowolnej jednostce organizacyjnej ZUS(pisemnie lub ustnie do protokołu)
  • za pośrednictwem: operatora pocztowego, polskiego urzędu konsularnego
  • w formie dokumentu elektronicznego przez PUE.

 

11.  Nauczycielskie świadczenie kompensacyjne

KOGO DOTYCZY?

Nauczyciela, wychowawcy lub innego pracownika pedagogicznego zatrudnionego w placówkach oświatowych określonych w ustawie o nauczycielskich świadczeniach kompensacyjnych, który urodził się po 31 grudnia 1948 r. i spełnił łącznie następujące warunki:

 

JAKIE DOKUMENTY SĄ WYMAGANE?

W przypadku wniosku

Jeżeli wniosek został złożony bez oświadczenia, można samo oświadczenie dostarczyć do ZUS:

 

KIEDY ZŁOŻYĆ DOKUMENTY?

Nie wcześniej niż na 30 dni przed spełnieniem warunków do przyznania świadczenia lub zamierzonym terminem przejścia na nauczycielskie świadczenie kompensacyjne. Jeżeli wniosek zostanie złożony wcześniej, organ rentowy wyda decyzję o odmowie prawa do świadczenia wskazując, które warunki nie zostały spełnione. Jeżeli wniosek zostanie złożony w kolejnych miesiącach po spełnieniu warunków, prawo do nauczycielskiego świadczenia kompensacyjnego zostanie ustalone od miesiąca zgłoszenia wniosku.

GDZIE I W JAKI SPOSÓB ZŁOŻYĆ DOKUMENTY?

Wniosek można złożyć:

  • osobiście lub przez pełnomocnika w dowolnej jednostce organizacyjnej ZUS(pisemnie lub ustnie do protokołu)
  • za pośrednictwem: operatora pocztowego, polskiego urzędu konsularnego
  • w formie dokumentu elektronicznego przez PUE.

 

12. Emerytura częściowa

KOGO DOTYCZY?

Mężczyzn, którzy do 30.09.2017 r. spełnili warunki wymagane do nabycia prawa do tej emerytury, tj:

  • udowodnili okres składkowy i nieskładkowy wynoszący co najmniej 40 lat oraz
  • osiągnęli wiek wynoszący co najmniej 65 lat.

Mężczyźni, którzy spełnią powyższe warunki będą mogli uzyskać prawo do tej emerytury, nawet jeśli z wnioskiem wystąpią po 30.09.2017 r.

JAKIE DOKUMENTY SĄ WYMAGANE?

KIEDY ZŁOŻYĆ DOKUMENTY?

  • Przed osiągnięciem podwyższonego, powszechnego wieku emerytalnego obowiązującego do 30.09.2017 r.

GDZIE I W JAKI SPOSÓB ZŁOŻYĆ DOKUMENTY?

Wniosek można złożyć: